Het is misschien goed dat het nooit went: die dingen die zo niet zo moeten zijn dat ze een knoop in je maag en een verdriet in je hoofd nalaten. Omdat het dwingt om te zoeken naar oplossingen.
Op Samos waait een stevige storm. Het eiland is ruiger dan Lesbos met minder inwoners. Maar wel een groeiend aantal mensen op weg naar een (droom van) toekomst. Een groot kamp, 1,5 uur lopen van de stad dat er werkelijk uitziet als gevangenis. Zeker voor de vele kinderen een akelige plek. Overal ligt afval, op de containers waar mensen wonen zitten geen sloten, gebouwd op een plek met een groot water probleem is, geen licht bij het sanitair, geen was mogelijkheden en politiegeweld. Dat laatste is in alle kampen maar er wordt uit angst weinig over gepraat.
We mogen er niet in. Er zijn hier weinig NGO’s, en degene die wij bezoeken hebben geen toegang. Mensen mogen wel het kamp uit, maar dat betekent lange rijen en strenge controle
Het kamp lag eerst op een berg aan de stad. Dat leverde veel onvrede op bij de lokale bevolking met het oog op het toerisme. Een paar jaar geleden is het verplaatst. Het nieuwe kamp was bedoeld voor 2400 mensen, opeens werd het aangemerkt voor 3600, regelmatig zitten er meer. Ondanks de grote getallen zijn er weinig hulporganisaties actief. Ze kunnen het kamp niet in, alle organisaties hebben een financierings probleem, dus zomaar uitbreiden is lastig.
Dat hulp nodig is staat buiten kijf. We spreken een juridische organisatie die mensen in en na de procedure bijstaat en een organisatie die de broodnodige ruimte biedt om aan sfeer in het kamp te ontsnappen. Een community centrum waar mensen Engels kunnen leren, maar ook kinderen kunnen spelen, vrouwen een eigen plek hebben. “Mensen hebben een plek om te ontspannen nodig, even weg uit die gevangenis achtige omgeving” zegt Dalia van Samos Volunteers die tegenover het kamp Alfa Land hebben gebouwd. Vrolijk, fleurig en zelfs op deze extreem winderige dag een plek waar mensen graag komen om zich mens te voelen.
Grootste ontbrekende zorg is mentale gezondheid. De cijfers van mensen die verhandeld, verkracht of anderszins gemarteld zijn hoog. Op Lesbos is daar enige aandacht voor bijv door BRF, maar hier nauwelijks, door het ontbreken van aandacht hiervoor door de Griekse overheid, en zoals gezegd het lage aantal NGO’s.
Lianne en ik worden er treurig van. Iets anders kan ik er niet van maken. Zo met mensen omgaan, het slaat gewoon nergens op. De al dagen over het eiland razende storm maakt het er niet beter op.
Maar, ook nu, zijn het de mensen die tegen alle verdrukking in proberen het allernoodzakelijkste te doen, die met ons hun plannen, hoop en wanhoop delen, die met een onuitputtelijke drang dat doen wat nodig is, die het voorbeeld geven.
En ik peins verder over het vinden van geld voor deze organisaties. Omdat het moet, deze bewakers van humaniteit ondersteunen terwijl de wereld waarin ze werken alsmaar donkerder wordt. Ze laten het gewoon niet gebeuren. Wij ook niet.
